W celu kontroli jakości wykonania spawów stosuje się dwa podstawowe rodzaje badań materiałowych. Pierwsze z nich to badania nieniszczące, do których zalicza się m.in. badania wizualne VT. Drugie to badania niszczące, bardziej specjalistyczne, kontrolujące poziom twardości czy udarności, czyli odporności badanego materiału na pękanie w wyniku obciążenia dynamicznego. Zwykle do skontrolowania jakości wykonania spawów wystarczą jednak proste do wdrożenia badania nieniszczące.
Na czym polegają badania nieniszczące?
To taki rodzaj badania, który nie ma wpływu na jakość samego spawu – badanie nie prowadzi do uszkodzenia badanego materiału. W tej kategorii badań, prócz wspomnianych badań wizualnych VT, wyróżniamy również badania ultradźwiękowe, radiograficzne czy magnetyczno-proszkowe. Rodzaj możliwych do przeprowadzenia badań zależy od typu badanej konstrukcji oraz tego, co tak naprawdę chcemy sprawdzić. Wszystkie bardziej specjalistyczne badania nieniszczące zaczynają się jednak praktycznie zawsze od badań wizualnych, czyli dokładnego obejrzenia całości spawu okiem nieuzbrojonym lub przy wykorzystaniu sprzętu powiększającego (najczęściej maksymalne powiększenie przy tego typu badaniach to powiększenie 20-krotne). Badania wizualne pozwalają skontrolować całość spawu i najczęściej wykonuje się je na przedmiotach lub konstrukcjach gotowych, choć oczywiście można takie badania wykonywać również na obiektach, na etapie montażu lub produkcji.
Rodzaje badań wizualnych
Najprostsze badania kontrolne spawów – wizualne VT, dzielmy na dwa rodzaje. Pierwszy z nich to badania bezpośrednie, które wykonuje się w przypadku nieprzerwanej ścieżki spawu – gdy mamy bezpośredni dostęp do całości spawu, na przykład za pomocą endoskopu. Drugi ich rodzaj to badania wizualne pośrednie, które wykonuje się na podstawie wykonanych fotografii lub filmów wideo. Jest to badanie zdalne, którego nie wykonuje się bezpośrednio na badanym obiekcie. Ten drugi rodzaj badań jest niezwykle wygodny dla firm zajmujących się realizacją skomplikowanych prac konstrukcyjnych, nie wiąże się bowiem z koniecznością ściągania na plac budowy wyspecjalizowanego pracownika kontroli jakości spawów. Wystarczy wykonać film lub zdjęcia w odpowiedniej rozdzielczości obrazu. Następnie wystarczy wysłać takie materiały do oceny, do firmy specjalizującej się w badaniach nieniszczących, takiej jak: http://de-tech.pl/badania-wizualne/.
Gdy wizualna ocena jakości spawu nie przebiegła pomyślnie lub istnieje potrzeba dogłębnego zweryfikowania wewnętrznej struktury spawów, zwykle zleca się dodatkowe badania nieniszczące. W przypadku gotowych, spawanych produktów, można zlecić również wykonanie serii badań niszczących, które dostarczą dodatkowych informacji na temat jakości spawów wykonywanych maszynowo.